Ці ведаеце вы, што арганічныя адходы шкодзяць экалогіі, часам нават больш, чым пластык? Ёсць і добрыя навіны - арганіку можна ўтылізаваць бяспечна для прыроды. Але аб усім па парадку.
Арганічныя адходы складаюць каля 50% ад усяго бытавога смецця. Сабраныя асобна, яны самі сабой маглі б распадацца, ператвараючыся ў кампост. Але разлажэнне харчовых адходаў на сметніку адбываецца зусім не так, як мірнае тленне ў зямлі. Вы звярталі ўвагу на агідны пах паблізу звалак? Менавіта арганіка, якая гніе ўнутры смеццевай кучы, выпускае таксічныя, брыдка пахнучыя газы - меркаптаны, метан, серавадарод, вуглякіслы газ, аміяк, хлорэтылен.
Хімічнае жыццё смецця на сметніку
Без доступу паветра ў тоўшчы смецця пачынаюць пладзіцца анаэробныя бактэрыі, якія ператвараюць арганіку ў воцатную, мурашыную і малочную кіслату. Асяроддзе на сметніку и вакол яго становіцца вельмі кіслотным. Калі кіслоты змешваюцца з вільгаццю, імі пачынаюць харчавацца іншыя бактэрыі, якія інтэнсіўна выпрацоўваюць таксічныя газы.
Наступная фаза ў жыцці звалкі пачынаецца з таго, што пэўныя разнавіднасці анаэробных бактэрый пачынаюць перапрацоўваць кіслату ў ацэтаты, а пасля у метан.
Смеццевы газ змяшчае 45-60% метану, 40-60% вуглякіслага газу, і 2-9% злучэнняў серы. Нават праз 50 гадоў пасля таго, як на сметнік перасталі прывозіць смецце, яно працягвае вылучаць газ.
Самыя таксічныя з выкідаў - серавадарод, аміяк і метан. Менавіта яны могуць выклікаць атручванні.
Акрамя таго, калі смецце загарыцца, то вылучаюцца яшчэ больш таксічныя рэчывы - дыяксіны, дыяксід серы і іншыя сярністыя злучэнні.
Яшчэ адна пагроза ўзнікае, калі ў тоўшчы смецця пачынаецца моцны разагрэў без доступу паветра. У выкідах у вялікай колькасці з'яўляюцца альдэгіды, фторавадарод і злучэнні хлору. (Для цікавасці можаце пачытаць вынікі даследавання газаў на смеццевых палігонах у Вялікабрытаніі.
Што кажуць навукоўцы
Харчовыя і арганічныя адходы - галоўная крыніца праблем з усімі звалкамі, лічыць загадчык кафедры экалагічнага маніторынгу РУДН М.Д. Харламава. Менавіта яны ствараюць умовы для "вытворчасці" атрутных газаў.
Без харчовых адходаў смецце нашмат лепш паддаецца перапрацоўке. А перамяшаныя адходы перапрацаваць практычна немагчыма. «Калі б арганіка не трапляла на палігоны ТБО, гэта вырашыла б вялікую частку праблем са звалкамі», — мяркуе вучоная.
Што рабіць
Арганічныя адходы складаюць прыкладна палову ад усяго бытавога смецця. Сабраныя асобна, яны самі сабой разлагаюцца, ператвараючыся ў кампост. Такім чынам, утылізуючы арганіку асобна, можна паменшыць колькасць смецця адразу ў 2 разы, спыніць вылучэнне атрутных газаў, а акрамя таго яшчэ і атрымаць высакаякаснае арганічнае ўгнаенне — біягумус.
Калі вы зацікаўленыя далучыцца да тых, хто збіраюць арганіку для перапрацоўкі - запоўніце форму ніжэй.